بررسی جنبه های زیبایی شناختی علم بدیع در دیوان عبدالواسع جَبَلی

زیبایی و فخامت در سخن دو منشأ دارد که یکی به آهنگ و طنین واژه ها و دیگری به نیروی لذّت زای تداعی آن ها مربوط می شود که به میزان زیادی ماحصلِ به کارگیری صناعات بدیعی است. در این راستا، عبدالواسع جَبَلی از شاعران مشهور پارسی گوی در قرن ششم هجری می باشد که برای زیباسازی و افزودن حسن تأثیر کلام شعری خود به کاربرد این دسته از علوم بلاغی (بدیع) توجّه فراوان داشته است. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی محسنات بدیعی به کار رفته در دیوان شعری عبدالواسع جَبَلی را از دیدگاه زیبایی شناختی و میزان کاربرد و بسآمد هر یک مورد بررسی و تحلیل قرار بدهد. نتیجه پژوهش حاکی از این است که شاعر از انواع صناعات بدیعی به ویژه آرایه های لفظی برای زیبایی آفرینی سخن منظوم خود استفاده کرده است. گفتنی است که از میان آرایه های لفظی به واج آرایی و از میان صنایع معنوی به روش تناسب بیشتر نظر داشته است. هم چنین، پیرایه های معنوی موجود در دیوان اشعار وی از نظر زیبایی شناختی یکسان نبوده و در برخی از موارد، در صنعت هایی چون مراعات نظیر، تضاد و حسن تعلیل، زیبایی آفرینی آن ها نسبی بوده است.